ماهیت حقوقی شرکت‌های تعاونی سهامی عام

ابلاغیه 1/3/1384 رهبر معظم انقلاب اسلامی در مورد سیاست‌های کلی اصل (44) قانون اساسی که مهم‌ترین هدف آن تأمین عدالت اجتماعی، افزایش بهره‌وری، بازتوزیع ثروت، فقرزدایی و افزایش رقابت‌پذیری در اقتصاد ملی است، استخوان‌بندی متصلب نظام اقتصادی و حقوقی کشور را به حرکت و قبول انعطاف بلکه تغییر بنیان رهنمون شد. راهبردی که با تصویب قانون کامل شد و علی‌الاصول ظهور این آثار در گرو اجرای کامل و دقیق قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل (44) مصوب بهمن 1386 است. اگرچه اغلب قانون نحوه اجرای سیاست‌های اصل (44) را قانونی اقتصادی می‌دانند، اما بخش‌های عمده‌ای از آن به زیر‌ساخت‌های حقوقی مربوط بوده و چارچوب آن، طراحی ساختاری در حوزه نظام تجارتی است و بر همین اساس تأثیر زیادی بر حقوق شرکت‌ها، به‌ویژه در حوزه شرکت‌های تعاونی و سهامی داشته که البته مغفول مانده است. یکی از نهادهایی که برای نیل به این اهداف ذکر شده، شرکت تعاونی سهامی عام است که ما سابقه قانونی درخصوص حقوق شرکت‌ها نداریم. موضوع اصلی این مقاله تبیین ماهیت حقوقی شرکت‌های تعاونی سهامی عام است. بدین‌منظور پس از بیان نظرات مختلف در مورد ماهیت این تأسیس و ذکر اوصاف و تفاوت‌های آن با شرکت‌های سهامی و تعاونی، چنین نتیجه گرفته شده که ماهیت حقوقی این شرکت جدای از شرکت‌های مذکور در ماده (20) قانون تجارت است ضمن آنکه با تعاونی‌های متعارف هم تفاوت دارد و باید برای تحلیل ماهیت حقوقی این شرکت‌ها بر‌مبنای قانون اصل (44) به‌عنوان شرکتی دارای ماهیت حقوقی جدید و مختلط اقدام کرد که اصول شرکت‌های تعاونی و سهامی توأمان در آن اجرا می‌شود.